Πολλαπλή Σκλήρυνση: Ενημέρωση και Ευαισθητοποίηση
Η Πολλαπλή Σκλήρυνση χαρακτηρίζεται πρωτίστως από την “επίθεση” του ανοσοποιητικού συστήματος στη μυελίνη, την προστατευτική επικάλυψη των νευρικών ινών, οδηγώντας σε βλάβες, οι οποίες συνήθως είναι πολλαπλές και διάσπαρτες στο κεντρικό νευρικό σύστημα.
Τα αρχικά συμπτώματα της πολλαπλής σκλήρυνσης μπορεί να είναι ποικίλα αναλόγως της περιοχής της βλάβης και περιλαμβάνουν προβλήματα όρασης, όπως θολή όραση ή διπλωπία, μυϊκή αδυναμία που μπορεί να επηρεάσει την κίνηση, προβλήματα ισορροπίας και συντονισμού που δυσχεραίνουν το περπάτημα, καθώς και μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στο πρόσωπο, τα χέρια ή τα πόδια. Με την πρόοδο της νόσου, οι ασθενείς μπορεί να παρουσιάσουν δυσκολίες στην ομιλία, κόπωση, προβλήματα με τη μνήμη και τη συγκέντρωση, καθώς και διαταραχές του ουροποιητικού και του γαστρεντερικού συστήματος.
Η διάγνωση της πολλαπλής σκλήρυνσης γίνεται μέσω ενός συνδυασμού κλινικών εξετάσεων και εργαστηριακών μεθόδων. Η μαγνητική τομογραφία (MRI) εγκεφάλου και σπονδυλικής στήλης αποτελεί το πιο σημαντικό εργαλείο διάγνωσης, καθώς μπορεί να αποκαλύψει βλάβες στον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό που είναι χαρακτηριστικές της νόσου. Επιπλέον, η οσφυονωτιαία παρακέντηση με την ανάλυση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού, καθώς και οι διάφορες ηλεκτροφυσιολογικές εξετάσεις συμβάλλουν σημαντικά στη διάγνωση της νόσου και τον αποκλεισμό άλλων διαγνώσεων με παρόμοια συμπτωματολογία.
Η πολλαπλή σκλήρυνση εμφανίζεται σε διάφορες μορφές. Η πιο συχνή είναι η υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα (relapsing-remitting MS), όπου οι ασθενείς βιώνουν περιόδους επιδείνωσης των συμπτωμάτων, ακολουθούμενες από περιόδους ύφεσης. Άλλες μορφές περιλαμβάνουν την πρωτοπαθώς προϊούσα (primary progressive MS), όπου τα συμπτώματα επιδεινώνονται συνεχώς χωρίς περιόδους ύφεσης, και τη δευτεροπαθώς προϊούσα (secondary progressive MS), η οποία αρχικά παρουσιάζει υποτροπές αλλά με τον καιρό εξελίσσεται σε προϊούσα μορφή. Η προϊούσα-υποτροπιάζουσα (progressive-relapsing MS) είναι μια σπανιότερη μορφή όπου η νόσος προοδεύει σταθερά, αλλά οι ασθενείς βιώνουν επίσης και οξείες υποτροπές.
Η αντιμετώπιση που επιλέγεται, είναι σε πολλές περιπτώσεις ειδική για τη μορφή της πολλαπλής σκλήρυνσης, αλλά και την κλινική εικόνα με την οποία παρουσιάζεται ο εκάστοτε ασθενής. Περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο ανοσοτροποποιητικά φάρμακα που μειώνουν τη συχνότητα και τη σοβαρότητα των υποτροπών, επιδρώντας σε συγκεκριμένους στόχους του ανοσοποιητικού συστήματος. Επιπλέον, συμπληρωματικές θεραπείες, όπως η φυσικοθεραπεία και η εργοθεραπεία, μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των ασθενών, συμβάλλοντας στον περιορισμό των συμπτωμάτων τους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα τελευταία χρόνια όμως, οι θεραπευτικές επιλογές για την πολλαπλή σκλήρυνση έχουν εξελιχθεί σημαντικά, και το πεδίο στην αντιμετώπιση της νόσου έχει αλλάξει δραματικά. Οι νεότερες θεραπείες εμφανίζονται ιδιαίτερα αποτελεσματικές και ασφαλείς, και η έγκαιρη διάγνωση και άμεση έναρξη της θεραπείας μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την αποτροπή νέων κλινικών επεισοδίων και κατά συνέπεια αποτροπή οποιασδήποτε αναπηρίας του ασθενούς.
Παράλληλα, σε ερευνητικό επίπεδο υπάρχουν αρκετές ελπιδοφόρες πιθανές θεραπείες, όπως για παράδειγμα η μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων και άλλες νεότερες θεραπείες επαναμυελίνωσης, οι οποίες δεν στοχεύουν μόνο να περιορίσουν τη νόσο αλλά κυρίως να αποκαταστήσουν τη νευρική βλάβη που έχει επισυμβεί και να επαναφέρουν τη φυσιολογική λειτουργία του νευρικού συστήματος.
Σήμερα, η ποιότητα ζωής των ασθενών με πολλαπλή σκλήρυνση έχει βελτιωθεί σημαντικά χάρη στην πρόοδο της ιατρικής επιστήμης και των θεραπειών. Η έγκαιρη διάγνωση είναι κρίσιμη για τη νόσο, καθώς επιτρέπει την άμεση έναρξη της θεραπείας και συνεπώς τη μείωση της προόδου της. Η νευρολογική ομάδα του Απολλωνείου Ιδιωτικού Νοσοκομείου παρέχει στους ασθενείς ολόκληρο το φάσμα θεραπειών για την Πολλαπλή Σκλήρυνση, με πολλές από αυτές να πραγματοποιούνται στο τμήμα προσωρινής νοσηλείας (day care) που διαθέτει το νοσοκομείο. Είμαστε εδώ για να προσφέρουμε ολοκληρωμένη και εξατομικευμένη φροντίδα στους ασθενείς μας, βοηθώντας τους να αντιμετωπίσουν τη νόσο και να ζήσουν μια ποιοτική ζωή.
Η Παγκόσμια Ημέρα για την Πολλαπλή Σκλήρυνση, που γιορτάζεται στις 30 Μαΐου κάθε χρόνο, μας υπενθυμίζει τη σημασία της συνεχούς έρευνας, της ενημέρωσης και της στήριξης προς τους ασθενείς, ώστε να επιτύχουμε καλύτερες θεραπευτικές επιλογές, περαιτέρω παράταση του προσδόκιμου επιβίωσης και καλύτερη ποιότητα ζωής για όλους. Και το κυριότερο, να μας δείξει ότι πλέον η Πολλαπλή Σκλήρυνση είναι μια νόσος η οποία μπορεί να αντιμετωπισθεί με τα σωστά μέσα και οι ασθενείς να έχουν το δικαίωμα σε μια φυσιολογική ζωή, όπως αξίζει σε κάθε άνθρωπο.
Γράφει η Νευρολογική Ομάδα του Απολλώνειου Ιδιωτικού Νοσοκομείου / Stroke Unit
Δρ. Σάκης Λαμπριανίδης – Νευρολόγος – Επικεφαλής της Νευρολογικής Ομάδας / Stroke Unit
Δρ. Νάσια Χρίστου - Νευρολόγος
και η Δρ. Ιωάννα Παπακωνσταντίνου - Junior Doctor